ریشهی هندواروپایی عدد ۸ را به صورت «*oktou» بازسازی کردهاند. این واژه در زبانهای اروپایی این کلمات را به دست داده که همگی «هشت» را میرسانند: oktw (اُکْتو) یونانی، octo لاتین، ahto آلمانی کهن، acht آلمانی نو و هلندی، eahta انگلیسی کهن، eight انگلیسی، vosemi روسی، aštuoni لیتوانیایی، astuoni لتونی، ahto ساکسونی کهن، ahtau گُتی، otto ایتالیایی، ocho اسپانیایی، ocht-n ایرلندی کهن، åtta سوئدی، atta نُردیک کهن، eiz برتون، osmi اسلاوی کهن کلیسایی، و huit فرانسوی.
عدد هشتاد (مثلا octoginta لاتین و hundeahtatig انگلیسی کهن و eighty انگلیسی) هم از همین واژه مشتق شده است و همچنین مفهوم «هشتم»: ogdoos (اُگْدُئُس) یونانی، octavus لاتین، ahtoda آلمانی کهن، achte آلمانی نو، eighth انگلیسی، ochtmad ایرلندی کهن، ašmas لیتوانیایی، vos’moj روسی، asmann پروسی کهن و ahtuda گُتی. «هجده» هم از همین جا مشتق شده است. مثل oktw(kai)deka (اُکتو(کای)دِکا) یونانی، octodecimo لاتین و ahtozehan آلمانی کهن
همچنین است کلمهی oktopous (اُکْتُوپُوس: هشتپا) یونانی که به octopus لاتین و بعد انگلیسی (از ۱۷۵۸م.) تبدیل شده و در پارسی به صورت «اختاپوس» و در عربی در قالب «أخطبوط» وامگیری شده است. واژهی اروپایی دیگری که در پارسی وارد شده، «اُکتاو» است که در اصل یعنی «هشتمی» و بعدتر در موسیقی به نظام هشتگامی اطلاق شده است. این کلمه شکلهای گوناگونی در اروپا دیده میشود: octava لاتین، oitieve فرانسوی کهن، utaves انگلیسی میانه (حدود ۱۳۰۰م.) و octave انگلیسی نو. نام رومی «اوکتاویانوس» که اسم اولین امپراتور روم بوده هم از همینجا آمده و یعنی «هشتمین بچه» یا «هشتمین پسر». اصطلاح ادبی ottava rima که در ایتالیایی به معنای «شعر هشت سطری» است نیز همین ریشه را در خود دارد. این کلمه در ۱۸۲۰م. به انگلیسی هم وارد شده و به ویژه در شعر بایرون با سطرهای یازده سیلابیاش نمود یافته است. اسم پایتخت کانادا یعنی «اُتاوا» هم به ایتالیایی یعنی «هشتم». کلمهی مشهور دیگری که از این ریشه آمده، اسم ماه «اکتبر» است که در تقویم قدیم روم (قرن اول پم.) هشتمین ماه بوده و به همین خاطر October خوانده میشده است. این واژه بعدتر جایگزین winterfylleð در انگلیسی کهن شده است.
در زبانهای آریایی این ریشه به صورت «*اَشْتَه» دیده میشود که در پارسی «هشت»، «هشتم»، «هشتاد»، «هشتی»، و «هجده» را ایجاد کرده است. شکل اصلی این عدد «اَشت» بوده که با تقلید از «هفت» به «هشت» بدل شده است. هشت در زبانهای کهن ایرانی به این صورتها بیان میشده است: atSa (اَشْتَه) اوستایی، «اَشْتا» سانسکریت، «اَشْت/ هَشْت» پهلوی، «اَشت/ اَشتا» سغدی، هَشْتَه» سکایی، «هَشْت» پارتی و تورفانی،
در زبانهای زندهی ایرانی «هشت» به این صورتها درآمده است: «اَسْت» آسی، «اَتَه» پشتون، «اَشْت» یغنابی، «اُوشْت» پراچی، «آشْت» اورموری، «اَشْچُو» یدغه، «هِیْشْت» زازا، «هَش» بختیاری، «هَیشت» گورانی، «اوخْت» یزغلامی، «اُت/ هُت» سنگلیجی، «هَت» وخی، «وَخْت» شغنی، و «وُخْت» سریکلی.
«هشتاد» را هم در زبانهای ایرانی به این صورتها داریم: dAtSah (اَشْتاتی) اوستایی، «اَسْتیتی» سانسکریت، «اَشْتات/ هَشْتات» پهلوی و پارتی، «هَشْتاد» تورفانی، «شْتات» سغدی، «هَشْتاتَه» سکایی، «آشتاچ» خوارزمی، «اَتْیا» پشتون، «اَشْتای» اورموری، «هَشْتا(ت)» کردی، «هِیشْتال» زازا، «اَیْسْتاج» آسی.
صورتهای متفاوت «هشتم» نیز چنین است: «اَشْتَمَه» اوستایی و سانسکریت، «اَشْتوم/ هَشْتوم» پهلوی و پارتی، «هَشْتُم» تورفانی، «اشتم» سغدی، «هَشْتَمَه» سکایی، «آشتیم» خوارزمی، و «اَیْسْتَیْم» آسی.
عدد ۱۸ را در پارسی دری به صورتهای متفاوت مینویسند: «هجده»، «هژده»، «هشده»، «هيژده» و «هیجده». این واژه در سایر زبانهای ایرانی چنین شکلهایی دارد: asadatSa (اَشْتَهدَسَه) اوستایی، «اَشْتادَسَه» سانسکریت، «اَشْتْدَه/ هَشْتْدَه» پهلوی و پارتی، «شتس» سغدی، «هَشْتوسو» سکایی، «اشتذیس» خوارزمی، «اَتَلَس» پشتون، «اَیْسْتَیْس» آسی، «اَشْتِس» اورموری، «اَشْتُوس» پراچی، «لُسیاشْچُو» یدغه، «هُتَذُوس» سنگلیجی، «دیس-اَت-وَخْت» شغنی، «اَژدَه» در مونجی، پارتی اشکانی، وخی، یغنابی، لارستانی و «هَژْدَه» در کردی، بلوچی، سیوندی و گورانی.