مساوی


آخرین به روزرسانی:
مساوی

ریشه‌ی سامی «*سَوَی» به معنای «برابر بودن» مشتقی است از ریشه‌ی پیشاسامی «*هوی» که «تبدیل شدن، رخ دادن» را می‌رسانده است. این بن در زبان پارسی چنین کلماتی را پدید آورده است: «تساوی»، «مساوی»، «مساوات»، «تسویه [حساب]»، «متساوی‌الاضلاع»، «متساوی الساقین»، «[خط] استوا»، «مستوی»، «سوا کردن»، «»

          در عربی از این ریشه چنین واژگانی را می‌شناسیم: «سَوَی» (برابر بودن) و «سَوَّی» (هم‌تراز کردن، قرار دادن، منظم کردن) و «ساوٍ» (صیقلی، صاف) و «تُساوَی» (برابر) و «سِوا‌ء» (برابری) عربی، «مُساوات» اردو، «موساوات» (مساوات) ترکی، הִשְׁתַּוָּה‎ (هیشْتَوّا: برابری، تساوی) عبری نو، 

          برخی از این واژگان به زبان‌های دیگر نیز راه یافته است: «سَوا» (برابری) سواحیلی، ሰውኣ (ساوْئَه: برابری) تیگره، sewwa (برابری) مالتی، 

          این واژگان در شعر و ادب پارسی کاربرد محدودی داشته‌اند: 

وحشی بافقی: « به جام او مساوی شهد با زهر                         در او یکسان خواص زهر و پازهر»

خواجوی کرمانی:«چه هجر و وصل مساویست در حقیقت عشق     اگر ز هجر بسوزی بساز و وصل انگار»

اوحدی مراغه‌ای: « ور ز مساوات و وزن این دو بخار                 تیره باشد ز اختلاط غبار»

اقبال لاهوری: « این مساوات این مواخات اعجمی است               خوب میدانم که سلمان مزدکی است»