زپرتی


آخرین به روزرسانی:
زپرتی


         ریشه‌ی پیشاهندواروپایی «*per»       به معنای «جلو، پیش، نخست» را در مدخل «پیر» مفصل شرح داده‌ام. یکی از مشتق‌های این بن در زبان‌های اسلاوی که از افزوده شدن پیشوند za- حاصل آمده، ریشه‌ی «*zaperti» است به معنای «زندانی کردن، اسیر کردن» که به همراه بن اصلی این واژگان را در زبان‌های اسلاوی زاده است: прѣти (پْرِتی: کشمکش کردن) اسلاوی کهن کلیسایی، пере́ть (پِرِتْیْ: هل دادن) و запере́ть (زیپیرِتْیْ: زندانی کردن، محاصره کردن) و запо́р (زاپُور: قفل، یبوست) و за́пертый (زاپِرْتْیی: زندانی) روسی، пе́рти (پِرْتی: هل دادن، وا داشتن) اوکراینی، запра́ (زاپْرا: زندان) و запи́рам (زاپیرام: زندانی کردن، منع کردن) بلغاری، запре (زاپْرِه: جلوگیری کردن، مانع شدن) مقدونی، за̀пре̄ти (زاپْرِتْيْ: قفل کردن، کلون در را انداختن) صربی-کروآتی، zaprẹ́ti (قفل کردن، کلون در را انداختن) اسلوونیایی، přieti sě (به چالش کشیدن) چک کهن، přít se (دعوا کردن) چک، przeć (تحت فشار گذاشتن، مجبور کردن) لهستانی، zaprieť (زندانی کردن) اسلوواکی، 

در میان این واژگان واژه‌ی за́пертый (زاپِرْتْیی: زندانی) روسی در پارسی وامگیری شده و به صورت «زپرتی» درآمده است. معنای آن هم از «زندانی» به «دور انداختنی، به درد نخور» تغییر یافته است.